Podczas ostatniej 140 sesji plenarnej Europejskiego Komitetu Regionów ( 12-14 października 2020 ) omawiano nowy plan działania dla gospodarki w obiegu zamkniętym. W czasie obrad podkreślono natychmiastową potrzebę przyspieszenia przejścia na model regeneracyjnego wzrostu, utrzymujący konsumpcję zasobów w ramach ograniczeń planety oraz zmniejszający nasz ślad. W tym celu konieczne jest oddzielenie wzrostu gospodarczego od wykorzystania zasobów, rozwój w kierunku prawdziwego społeczeństwa o obiegu zamkniętym, oraz współpraca na wszystkich poziomach sprawowania rządów i w całym społeczeństwie.

Podkreślano, że władze lokalne i regionalne odgrywają kluczową rolę w przechodzeniu na gospodarkę o obiegu zamkniętym oraz że wiele kompetencji władz lokalnych i regionalnych wiąże się z zarządzaniem zasobami i gospodarką o obiegu zamkniętym.

Zauważono, że aby potwierdzić zasadę „nie ma czegoś takiego jak odpady” i zapobiegać wykorzystaniu zasobów dotąd nieeksploatowanych, niezbędny jest obowiązek wykorzystywania materiałów pochodzących z recyklingu. Europejski Komitet Regionów wzywa Komisję Europejską do wyznaczenia kryteriów, według których znaczący odsetek nowych produktów powinien być produkowany z materiałów pochodzących z recyklingu, i zaleca, by stało się to elementem podejścia do kluczowych łańcuchów wartości produktów.

Komitet uważa też, że jednym z celów powinno być zmniejszenie emisji CO2 w cyklu życia produktów. Wzywa Komisję Europejską do zaproponowania celu dotyczącego wytwarzania odpadów w przeliczeniu na mieszkańca w wartościach absolutnych oraz celów dotyczących zapobiegania powstawaniu odpadów dla przedsiębiorstw i sektorów. Wzywa do dalszego opracowywania kryteriów i celów dotyczących potężnego instrumentu zamówień publicznych wspomagających zamknięcie obiegu w gospodarce.

Wzywa Komisję Europejską oraz państwa członkowskie do zmniejszenia zależności od krajów trzecich i od zasobów pierwotnych, do wzmocnienia bezpieczeństwa dostaw poprzez solidniejsze rozplanowanie zarządzania zasobami – zwłaszcza rzadkimi i o znaczeniu krytycznym – a także do utworzenia unijnej platformy ds. polityki w dziedzinie zasobów.

Europejski Komitet Regionów podkreśla, że potrzebne są nowe pomiary wykraczające poza PKB, a także innowacje transformacyjne w zakresie mechanizmów gospodarczych i prawnych sprzyjających prawdziwym innowacjom o obiegu zamkniętym, w tym innowacjom społecznym, rozwojowi edukacji i umiejętności oraz tworzeniu prawdziwych miejsc pracy zgodnych z obiegiem zamkniętym.

Wzywa Komisję Europejską, państwa członkowskie oraz władze lokalne i regionalne do zarządzania inwestycjami w ramach planu odbudowy dla Europy w taki sposób, aby zagwarantować długoterminowy rozwój gospodarczy, społeczny i środowiskowy, przy jednoczesnym zmniejszeniu wykorzystania zasobów, unikaniu stosowania i usuwaniu substancji niebezpiecznych oraz usprawnieniu obiegu zamkniętego materiałów i w systemach. (Źródło:UE)    
 

Unijne prawo klimatyczne – posłowie chcą redukcji emisji CO2 o 60% do 2030 roku. W głosowaniu nad unijnym prawem klimatycznym Parlament zaapelował o ambitniejsze cele redukcji emisji do 2030. i 2040. i o neutralność klimatyczną wszystkich państw członkowskich do 2050.  Budżet na ograniczanie emisji gazów cieplarnianych, aby UE osiągnęła cel ustalony w porozumieniu aryskim. Niezależny organ naukowy ma nadzorować postępy. Bezpośrednie i pośrednie dotacje do paliw kopalnych mają zostać zniesione najpóźniej do 2025 roku. Stosunkiem głosów 392 do 161 przy 142 głosach wstrzymujących się, Parlament przyjął stanowisko negocjacyjne w sprawie unijnego prawa klimatycznego. Nowe prawo sankcjonuje obietnicę polityczną, że Unia stanie się neutralna klimatycznie do 2050 r. Ma także zapewnić obywatelom i przedsiębiorstwom europejskim pewność prawa i przewidywalność potrzebne, by zaplanować przejście na gospodarkę neutralną dla klimatu. Posłowie uważają, że Unia i wszystkie jej państwa członkowskie muszą stać się neutralne dla klimatu do 2050 r. Potem Unia ma osiągnąć ujemny bilans emisji. Posłowie domagają się też odpowiedniego poziomu finansowania, które umożliwi osiągnięcie tego celu.

 Deputowani chcą, by do 31 maja 2023 r. Komisja przedstawiła wniosek w sprawie unijnego planu osiągnięcia neutralności pod względem emisji CO2 do 2050 r. Powinna to uczynić w ramach zwykłej procedury decyzyjnej. W swym wniosku musi uwzględnić całkowitą wielkość gazów cieplarnianych, jakie Unia będzie mogła wyemitować do 2050 r., nie zagrażając osiągnięciu celu ograniczenia wzrostu temperatury zgodnie z porozumieniem paryskim. Plan powinien podlegać przeglądowi po każdej globalnej ocenie sytuacji. Posłowie chcą też powołania unijnej rady ds. zmiany klimatu, która byłaby niezależnym organem naukowym. Miałaby ona oceniać zgodność polityki unijnej z porozumieniem paryskim oraz monitorować postępy w osiąganiu wyznaczonych celów.

 Potrzebny bardziej ambitny cel na rok 2030

 Obecny cel redukcji emisji CO2 na 2030 r. wynosi 40% w stosunku do roku 1990. Komisja zaproponowała niedawno, by w zmienionym wniosku dotyczącym unijnego prawa klimatycznego cel ten podwyższyć do przynajmniej 55%. Posłowie podnieśli dziś poprzeczkę jeszcze wyżej – wezwali do redukcji emisji o 60% w 2030 roku, dodając jednak, że cele narodowe powinny być zwiększane w sposób opłacalny i sprawiedliwy dla krajów.

Chcą także, by po przeprowadzeniu oceny wpływu Komisja zaproponowała nowy, pośredni cel na rok 2040. Miałby on pomóc Unii utrzymać właściwy kurs w realizacji celu redukcji emisji do roku 2050. Ponadto Unia i państwa członkowskie muszą też stopniowo znieść wszystkie bezpośrednie i pośrednie dopłaty do paliw kopalnych. Posłowie chcą, by stało się to najpóźniej do 31 grudnia 2025 r. Podkreślają też, że należy nadal działać na rzecz zapobiegania ubóstwu energetycznemu.

Po głosowaniu sprawozdawczyni Jytte Guteland (S&D, Szwecja) powiedziała: „W kontekście zbliżających się negocjacji przyjęcie tego sprawozdania jest wyraźnym sygnałem dla Komisji i Rady. Spodziewamy się, że najpóźniej do 2050 r. wszystkie państwa członkowskie osiągną neutralność klimatyczną. Aby im to ułatwić, potrzebujemy ambitnych celów pośrednich na lata 2030 i 2040.  Cieszę się także, że w przepisach uwzględniono budżet gazów cieplarnianych, który określa wielkość ogółu emisji dozwolonych do 2050 r. bez narażenia na szwank realizacji zobowiązań UE wynikających z porozumienia paryskiego”.

 Kolejne kroki

Parlament jest gotów rozpocząć negocjacje z państwami członkowskimi. Będzie można je rozpocząć, jak tylko Rada uzgodni wspólne stanowisko. Po decyzji Rady Europejskiej (2019 r.) o zatwierdzeniu celu neutralności klimatycznej do 2050 r. Komisja Europejska wysunęła w marcu 2020 r. wniosek w sprawie unijnego prawa klimatycznego. Zgodnie z nim neutralność klimatyczna Unii do 2050 r. stała się wymogiem prawnym. Parlament odegrał bardzo ważną rolę, domagając się ambitniejszego unijnego prawodawstwa klimatycznego, a 28 listopada 2019 r. ogłosił kryzys klimatyczny. Parlament chce, by do 2050 r. wszystkie państwa członkowskie Unii stały się neutralne pod względem emisji CO2. (Żródło; Biuro Prasowe  Unii Europejskiej, foto: Internet.)